همه چیز راجع به بلک فرایدی؛ بلک فرایدی در ایران
- ۱۴۰۳/۰۸/۲۷
بلک فرایدی (Black Friday) به عنوان یکی از بزرگترین رویدادهای خرید سال، در روز بعد از جشن شکرگزاری (Thanksgiving) در ایالات متحده برگزار میشود و به طور سنتی آغاز فصل خرید کریسمس را نشان میدهد. این روز که در دهه ۱۹۵۰ به عنوان اصطلاحی برای توصیف شلوغی خریداران در فیلادلفیا (Philadelphia) معرفی شد، به مرور زمان به یک پدیده جهانی تبدیل شده است. در سالهای اخیر، با تغییرات قابل توجه در رفتار مصرفکنندگان، تخفیفها و پیشنهادات ویژه به تدریج از اوایل ماه نوامبر آغاز میشود و به این ترتیب مفهوم "نوامبر سیاه" (Black November) نیز به وجود آمده است. در این مقاله، به بررسی تاریخچه، داستان شکلگیری این روز، تاثیر آن بر شرکتهای معروف مانند آمازون (Amazon)، والمارت (Walmart) و تارگت (Target) و همچنین نحوه برگزاری بلک فرایدی در ایران خواهیم پرداخت. هدف از این مقاله، ارائه یک دیدگاه جامع درباره بلک فرایدی و اهمیت آن در دنیای خرید و فروش معاصر است.
تاریخچه و داستان شکلگیری بلک فرایدی
ریشههای تاریخی و دلیل نامگذاری
بلک فرایدی (Black Friday) به روز جمعه بعد از روز شکرگزاری در ایالات متحده اشاره دارد و به عنوان یکی از بزرگترین رویدادهای خرید سال شناخته میشود. نامگذاری این روز دارای ریشههای تاریخی جالبی است. یکی از نظریهها بر این باور است که این روز نماد انتقال فروشندگان از وضعیت "قرمز" (indicating losses) به وضعیت "سیاه" (signifying profits) است. به عبارتی، زمانی که فروشها به اوج میرسند و فروشندگان میتوانند به سوددهی برسند، وضعیت مالی آنها به رنگ سیاه تغییر میکند.
نظریه دیگر به وضعیت شلوغی و ترافیک ناشی از خریدهای تعطیلات اشاره دارد. در واقع، پلیس فیلادلفیا برای توصیف این وضعیت شلوغی و ترافیک، اصطلاح بلک فرایدی را به کار میبرد. این روز به تدریج به یک نماد از خریدهای انبوه و تخفیفهای ویژه تبدیل شده است که همواره توجه خریداران را جلب میکند.
تحولات و تغییرات در طول زمان
در طول زمان، بلک فرایدی به یک سنت تثبیت شده در ایالات متحده تبدیل شده است. در اواخر دهه 1970، روزنامهها به تدریج از اصطلاح بلک فرایدی برای توصیف آغاز خریدهای تعطیلات استفاده کردند. در این دوران، فروشندگان کوچک و بزرگ به تدریج شروع به تبلیغ تخفیفها و حراجهای ویژه خود در این روز کردند.
دهه 1980 شاهد تحولی بزرگ در بلک فرایدی بود. فروشندگان با استفاده از این اصطلاح به طور کامل به تبلیغ حراجها و تخفیفهای خود پرداختند و بلک فرایدی به یک رویداد مهم در تقویم خرید تبدیل شد. با رشد تجارت آنلاین، بلک فرایدی به یک رویداد جهانی تبدیل گردید و خریداران قادر شدند از راحتی خانههای خود به خرید بپردازند. این امر باعث شد که خریداران در سراسر جهان از فرصتهای ویژه این روز بهرهمند شوند.
گسترش جهانی و تاثیرات فرهنگی
گسترش بلک فرایدی به سایر کشورها و فرهنگها تأثیرات قابل توجهی داشته است. بسیاری از کشورها اکنون این روز را به عنوان فرصتی برای خریدهای تخفیفی و حراجها جشن میگیرند. این رویداد نه تنها به افزایش فروش و درآمد برای فروشندگان کمک میکند، بلکه فرهنگ مصرفگرایی را نیز در جوامع مختلف ترویج میدهد.
در این میان، برخی از تأثیرات فرهنگی بلک فرایدی شامل موارد زیر است:
-
افزایش آگاهی عمومی: این روز به مردم یادآوری میکند که میتوانند خریدهای خود را در زمانهای خاص با تخفیفهای ویژه انجام دهند.
-
ترویج رقابت: فروشندگان برای جلب توجه خریداران به رقابت با یکدیگر میپردازند و این امر به بهبود کیفیت خدمات و محصولات منجر میشود.
-
تغییر در الگوهای خرید: بلک فرایدی موجب تغییر در رفتار خرید مردم میشود و آنها را به سمت خریدهای عمده و تخفیفدار سوق میدهد.
در نتیجه، بلک فرایدی به یک نماد جهانی از خرید و تخفیف تبدیل شده است که تأثیرات فرهنگی و اقتصادی عمیقی را به همراه دارد و به یک رویداد مهم در فرهنگ خرید در سراسر جهان تبدیل گردیده است.
نقش بلک فرایدی در دنیای خرید و فروش مدرن
تاثیر بر رفتار مصرفکنندگان
بلک فرایدی به عنوان یک رویداد خرید جهانی، تأثیرات عمیقی بر رفتار مصرفکنندگان داشته است. در سالهای اخیر، افزایش چشمگیری در تعداد خریداران آنلاین مشاهده شده است. این تغییر نه تنها نشاندهنده تحول در عادات خرید مردم است بلکه بر انتخاب و تجربه خرید آنها نیز تأثیرگذار بوده است. بر اساس آمار، در سال ۲۰۲۳، حدود ۶۴ درصد از خریداران به صورت آنلاین خرید کردند که این نشاندهنده اهمیت فزاینده پلتفرمهای دیجیتال در فرآیند خرید میباشد.
این تغییرات به خریداران این امکان را میدهد که با مقایسه قیمتها، دسترسی به تخفیفهای ویژه و بررسی نظرات دیگران، خریدهایی با صرفهتر انجام دهند. همچنین، خریداران به دلیل تنوع بیشتر کالاها و سهولت دسترسی به محصولات مختلف، تمایل بیشتری به خرید آنلاین دارند. در نتیجه، بلک فرایدی نه تنها به عنوان یک روز خرید، بلکه به عنوان یک ابزار تغییر در رفتار مصرفکنندگان تلقی میشود.
تخفیفها و پیشنهادات ویژه
تخفیفها و پیشنهادات ویژه در بلک فرایدی نقش حیاتی ایفا میکنند و به عنوان انگیزههای اصلی خرید عمل مینمایند. در سال ۲۰۲۳، متوسط تخفیفها حدود ۳۱ درصد بوده است که این امر موجب جذب خریداران بیشتری به فروشگاهها و وبسایتها میشود. این تخفیفها به خردهفروشان کمک میکند تا فروش خود را افزایش دهند، در حالی که خریداران نیز میتوانند کالاهای با کیفیت را با قیمتهای مناسب تهیه کنند.
مزایای تخفیفهای بلک فرایدی شامل موارد زیر است:
-
افزایش آگاهی برند: تخفیفها به برندها این امکان را میدهند که بیشتر در معرض دید قرار گیرند و محصولات خود را به مشتریان جدید معرفی کنند.
-
جذب مشتریان جدید: این رویداد فرصتی برای جذب مشتریان جدید است که شاید در شرایط عادی به خرید از آن برند فکر نمیکردند.
-
افزایش وفاداری مشتری: خریداران راضی ممکن است در آینده نیز به برند یا فروشگاهی که از آن خرید کردهاند، برگردند.
این رویداد به یک پدیده فرهنگی تبدیل شده است که افراد را به خرید و صرف هزینه ترغیب میکند و به نوعی جشن خرید به شمار میآید.
مفهوم نوامبر سیاه و گسترش دامنه زمانی
مفهوم نوامبر سیاه به تدریج در حال گسترش است و دیگر محدود به یک روز خاص نمیباشد. این رویداد اکنون به یک دوره زمانی طولانیتر با تخفیفهای متعدد و پیشنهادات جذاب تبدیل شده است. بسیاری از خردهفروشان از اوایل نوامبر شروع به ارائه تخفیفها میکنند که این روند به مشتریان این امکان را میدهد که طیف وسیعتری از محصولات را با قیمتهای مناسب خریداری کنند.
این تغییرات نه تنها به نفع مشتریان است، بلکه به کسبوکارها نیز کمک میکند تا در طول فصل تعطیلات، فروش بیشتری داشته باشند و به اهداف مالی خود برسند. با توجه به اینکه بسیاری از خریداران تمایل دارند تا قبل از تعطیلات خرید کنند، این رویداد به خردهفروشان این امکان را میدهد که از این فرصت بهرهبرداری کنند و به هدفهای مالی خود برسند.
در این راستا، استراتژیهای مختلفی از سوی کسبوکارها به کار گرفته میشود تا از این فرصت حداکثر استفاده را ببرند، از جمله:
-
برنامههای تبلیغاتی ویژه: بسیاری از برندها برنامههای تبلیغاتی را آغاز میکنند تا خریداران را به خرید ترغیب کنند.
-
تخفیفهای تدریجی: ارائه تخفیفهای متناوب در طول ماه نوامبر که به تدریج افزایش مییابد، میتواند باعث جلب توجه بیشتر مشتریان شود.
به طور کلی، گسترش مفهوم نوامبر سیاه به یک تجربه خرید جذاب و گسترده تبدیل شده که تاثیرات آن بر روی رفتار مصرفکنندگان و استراتژیهای کسبوکارها به وضوح قابل مشاهده است.
تاثیر بلک فرایدی بر شرکتهای معروف
استراتژیهای آمازون (Amazon) در بلک فرایدی
بلک فرایدی برای آمازون فرصتی استثنائی برای افزایش فروش و جذب مشتریان جدید به شمار میآید. این شرکت با استفاده از تبلیغات گسترده و نوآورانه، تلاش میکند تا بیشترین سود را از این روز به دست آورد. آمازون با ارائه تخفیفهای ویژه و قیمتهای رقابتی، محصولات متنوعی را به خریداران عرضه میکند.
یکی از استراتژیهای کلیدی آمازون در این روز، استفاده از دادههای تحلیلی برای شناخت رفتار مشتریان است. این شرکت با جمعآوری اطلاعات درباره الگوهای خرید و ترجیحات مشتریان، میتواند در آینده تصمیمات بهتری اتخاذ کند. به عنوان مثال، آمازون با مشاهده تمایل مشتریان به خرید محصولات خاص، میتواند آنها را با تخفیفهای ویژه در دسترس قرار دهد.
مهمترین ویژگیهای استراتژی آمازون:
- تبلیغات دیجیتال و سنتی برای جذب مشتریان
- تخفیفهای ویژه و پیشنهادات جذاب
- تحلیل دادههای مشتریان برای بهبود تجربه خرید
سیاستهای تخفیف والمارت (Walmart)
والمارت در بلک فرایدی با سیاستهای تخفیف عمیق و جذاب به رقابت با سایر فروشگاهها میپردازد. این شرکت با ارائه بستههای ویژه و تخفیفهای قابل توجه، سعی دارد تا مشتریان را به سمت فروشگاههای خود جذب کند. سیاستهای تخفیف والمارت نه تنها بر روی محصولات الکترونیکی بلکه بر روی کالاهای ضروری نیز تمرکز دارد.
به علاوه، یکی از چالشهای اصلی والمارت در بلک فرایدی، مدیریت موجودی و تأمین کالا است. این شرکت با برنامهریزی دقیق و پیشبینی نیازهای مشتریان، سعی میکند تا از بروز اختلالات در روز شلوغ بلک فرایدی جلوگیری کند. این رویکرد باعث میشود که تجربه خرید مشتریان بهبود یابد و وفاداری آنها افزایش یابد.
عوامل کلیدی در سیاستهای تخفیف والمارت:
- تخفیفهای عمیق و بستههای ویژه برای جذب مشتریان
- مدیریت مؤثر موجودی برای جلوگیری از کمبود کالا
- ایجاد تجربه خرید مثبت و خاطرهانگیز برای مشتریان
رویکرد تارگت (Target) به بلک فرایدی
تارگت با رویکردی هوشمندانه به بلک فرایدی مینگرد و بر روی بازاریابی دیجیتال و تجربه کاربری متمرکز است. این شرکت با ایجاد کمپینهای تبلیغاتی خلاقانه و عرضه تخفیفهای آنلاین، تلاش دارد تا خریداران را به خرید از وبسایت خود ترغیب کند. همچنین، تارگت به اهمیت پایداری و تأثیرات زیستمحیطی بلک فرایدی توجه ویژهای دارد.
تارگت با ارائه محصولات سازگار با محیطزیست و تبلیغ آنها به عنوان بخشی از مسئولیت اجتماعی خود، سعی دارد تا تصویر مثبتی از برند خود در ذهن مشتریان ایجاد کند. این رویکرد نه تنها به جذب مشتریان جدید کمک میکند، بلکه وفاداری مشتریان فعلی را نیز تقویت مینماید.
نقاط قوت رویکرد تارگت:
- تمرکز بر بازاریابی دیجیتال و ارائه تخفیفهای آنلاین
- توجه به مسائل زیستمحیطی و پایداری
- تجربهی کاربری بهینه و آسان برای مشتریان
بلک فرایدی در ایران
نحوه پذیرش و تطبیق با فرهنگ محلی
بلک فرایدی بهعنوان یک پدیده نوظهور در ایران، نیازمند انطباق با فرهنگ و آداب و رسوم محلی است. در کشورهای غربی، این روز بهعنوان فرصتی برای خرید با تخفیفهای ویژه شناخته میشود، اما در ایران باید با توجه به ویژگیهای اجتماعی و فرهنگی مردم، به شیوهای خاص برگزار شود. برای این منظور، میتوان از نمادهای فرهنگی ایرانی در برگزاری جشنوارهها و رویدادها استفاده کرد.
برگزاری جشنوارههای محلی در این روز میتواند به جذب توجه خریداران کمک کند. بهعنوان مثال، برگزاری نمایشگاههای محلی، اجرای موسیقی سنتی و ارائه غذاهای محلی میتواند تجربه خرید را جذابتر کند. همچنین، تبلیغات و فعالیتهای رسانهای باید بهگونهای طراحی شوند که به شناسایی و احترام به فرهنگ محلی پرداخته و در عین حال روح بلک فرایدی را در خود جای دهند.
تخفیفها و برنامههای ویژه فروشگاهها
تخفیفهای ویژه و برنامههای جذاب فروشگاهها در روز بلک فرایدی میتوانند تأثیر چشمگیری بر جذب مشتریان داشته باشند. فروشگاهها میتوانند با ارائه بستههای خرید جذاب و تخفیفهای قابل توجه، مشتریان را به خرید بیشتر ترغیب کنند. این تخفیفها میتوانند شامل درصدهای بالا برای محصولات خاص، پیشنهادهای خرید یکبهیک و یا تخفیفهای فصلی باشند.
- برگزاری مسابقات و قرعهکشیها به همراه تخفیفها میتواند جذابیت بیشتری به این روز ببخشد.
- ارائه خدمات ویژه مانند تحویل رایگان یا ارسال سریع نیز میتواند مشتریان را به خرید از فروشگاهها ترغیب کند.
- تخفیفهای ویژه برای مشتریان وفادار و ارائه کارتهای تخفیف نیز میتواند انگیزهای برای خرید بیشتر ایجاد کند.
نتیجه گیری
نتیجهگیری: بلک فرایدی به عنوان یک پدیده جهانی، با ریشههای تاریخی و داستان شکلگیری خاص خود، به یکی از مهمترین رویدادهای خرید در سال تبدیلشدهاست. این روز نه تنها بر رفتار مصرفکنندگان تاثیر گذاشته، بلکه به عنوان محرکی برای فروشگاههای بزرگ مانند آمازون و والمارت، استراتژیهای جدیدی را در عرصه رقابت معرفی کرده است. با توجه به روند رو به رشد خرید آنلاین، اهمیت پلتفرمهای دیجیتال در این روز به وضوح نمایان است. در ایران نیز بلک فرایدی به تدریج جایگاه خود را پیدا کرده و با نیاز به انطباق با فرهنگ محلی، میتواند به فرصتی برای افزایش آگاهی و جذابیت تخفیفها تبدیل شود. در نهایت، بلک فرایدی نه تنها یک روز از سال بلکه نمادی از تغییرات دنیای خرید و فروش مدرن است که نیازمند توجه و تحلیل مستمر از سوی خریداران و فروشندگان است.